Photo by Ozan Uzel, freeimages.com

Partycypacja w planowaniu - projekt "Dobre konsultacje, dobry plan"


Cztery województwa, dwadzieścia pięć gmin i trzydzieści procesów konsultacyjnych w obszarze planowania przestrzennego – to tylko kilka liczb związanych z projektem „Dobre konsultacje, dobry plan”, który Federacja wspólnie z Fundacją Stabilo realizowała od kwietnia 2016 roku do grudnia 2018 roku.

Konsultacje społeczne są coraz bardziej rozpowszechnione, ale wciąż większość mieszkańców zarówno dużych miast, jak i małych miejscowości twierdzi, że nie ma, lub ma znikomy wpływ na działania lokalnej władzy. Szczególnie mało doświadczeń partycypacyjnego włączania mieszkańców w działania samorządów znaleźć można w obszarze konsultowania z mieszkańcami inwestycji, ich charakteru i wykonania – bez względu na to, czy chodzi o  budowę drogi, sali koncertowej czy boiska. Próbą popularyzacji działań partycypacyjnych w planowaniu przestrzennym jest siedem projektów wyłonionych spośród wniosków złożonych na ogólnopolski konkurs w Ministerstwie Rozwoju (Działanie 2.19 PO WER Usprawnienie procesów inwestycyjno-budowlanych i planowania przestrzennego). Jednym z dofinansowanych przedsięwzięć był projekt „Dobre konsultacje, dobry plan”.

Co się w nim działo? Po serii spotkań promujących udział w projekcie (trwających od czerwca do sierpnia 2016 roku) wyłonione zostały gminy, które wspólnie z ekspertami Federacji przygotowały Indywidualne Plany Konsultacji (IPK) związane z przygotowaniem konkretnych dokumentów planistycznych. Plany te zostały ocenione przez powołany w  Federacji zespół (z udziałem planistów/urbanistów, specjalistów planowania przestrzennego, specjalistów konsultacji), który przyznał granty na realizację zaplanowanych konsultacji 25 gminom województw kujawsko-pomorskiego, pomorskiego, warmińsko-mazurskiego i zachodniopomorskiego. Zasady przyznawania grantów zostały uprzednio zatwierdzone przez Ministerstwo Rozwoju. Dodatkowo gminy uczestniczące w projekcie wzięły udział w Forum Konsultacyjnym (w sumie w czterech spotkaniach), które pozwoliło na zbudowanie sieci współpracy realizatorów konsultacji i na wymianę doświadczeń.

W projekcie nie chodziło tylko o to aby przeprowadzić konsultacje, ale ważne było przede wszystkim poszukiwanie takich rozwiązań (np. form prowadzenia konsultacji), które stosowane mogły być także po projekcie, bez konieczności ponoszenia dużych nakładów finansowych przez gminy i co więcej, które mogły stanowić inspiracją dla kolejnych gmin. Podsumowaniem działań projektowych, w tym podsumowaniem dobrych praktyk, jest m.in. publikacja podsumowująca: "Dobre konsultacje – dobry plan. Doświadczenia z konsultacji w planowaniu przestrzennym".

Projekt został wspólnie przygotowany i wspólnie zrealizowany w partnerstwie przez Kujawsko-Pomorską Federację Organizacji Pozarządowych i Fundację Stabilo, które wykorzystywały w projekcie doświadczenia obu organizacji z  dotychczasowych działań konsultacyjnych, z włączania mieszkańców do działań partycypacyjnych i ze współpracy z administracją publiczną.

Photo by jamie brelsford, freeimages.com

Procedury projektu i bieżące informacje


Projekt "Dobre konsultacje, dobry plan" realizowany był w oparciu o "Procedury projektu", które opisują m.in. zasady wyboru grantobiorców, informacje o trybie wypłacania grantów na konsultacje oraz procedury dotyczące rozliczania tych grantów, jak też szczegółowe informacje o przeznaczeniu grantów i procedury ich monitorowania i kontroli.
Zestaw procedur przyjętych dla potrzeb projektu "Dobre konsultacje, dobry plan" i zatwierdzonych przez Ministerstwo Rozwoju znaleźć można tutaj >>>

Informacje z realizacji projektu publikowaliśmy na naszej stronie internetowej w zakładce "Aktualności", a podsumowania i zestawienie tych informacji zbieraliśmy na bieżąco w trakcie działań projektowych poniżej:

26. [Grudzień 2018] Ostatni miesiąc projektu to oczywiście czas podsumowań. Liczbowo projekt to: 32 procesy konsultacyjne zrealizowane przez 25 gmin z czterech województwa. 32 przyznane granty na konsultacje. Siedem gmin, które zrealizowało dwa procesy konsultacyjne dla jednego dokumentu planistycznego, ale na dwóch etapach procedury planistycznej. Cztery gmin, które konsultacjom poddały po dwa dokumenty planistyczne. 227 pracowników gmin, którzy uczestniczyli w warsztatach służących przygotowaniu planów konsultacji, a potem - z wykorzystaniem grantu - uczestniczyli w jego realizacji. 25 trzydniowych warsztatów, które pozwoliły na przygotowanie konkretnych planów konsultacji. Cztery spotkania sieciujące dla gmin biorących udział w projekcie pod wspólną nazwą: Forum Konsultacyjnego - dwa zorganizowane w Toruniu i dwa zorganizowane w Gdańsku. 

25. [Listopad 2018] W piątek, 23 listopada br. spotkaliśmy się w Gdańsku z uczestnikami projektu „Dobre konsultacje, dobry plan” na IV Forum Konsultacyjnym, które służyło podsumowaniu projektu i dyskusji na ważne dla realizatorów tematy. Ważnym elementem podsumowania projektu jest publikacja zbierająca doświadczenia gmin ze zrealizowanych przez nie w projekcie konsultacji: „Dobre konsultacje – dobry plan. Doświadczenia z konsultacji w planowaniu przestrzennym”. W kolejnych rozdziałach publikacji opowiadamy o przebiegu procesów, o wynikach aktywności konsultacyjnej poszczególnych gmin, o najczęściej stosowanych technikach konsultacyjnych, a także o staraniach na rzecz włączania w konsultacje grup o specjalnych potrzebach funkcjonalnych. Więcej >>.

24. [Wrzesień-październik 2018] Na koniec październ br. grupa gmin, które zakończyły tzw. I etap konsultacji (czyli konsultacje między skierowaniem projektu dokumentu planistycznego do procedowania a jego przekazaniem do komisji urbanistyczno-architektonicznej) to już 22 jednostki. Do gmin wyliczonych poniżej dołączyły gminy Biały Bór, Braniewo, Cedynia, Ciechocin, Lidzbark Welski, Potęgowo, Skórcz i Zbójno.

23. [Lipiec-sierpień 2018] W trakcie miesięcy wakacyjnych spora grupa naszych gmin-uczestników realizujących konsultacje społeczne w oparciu o grant podsumowuje dotychczasowe działania i zamyka proces konsultacji. Na koniec sierpnia br. już 16 gmin zakończyło proces konsultacji, a spośród nich 14 przekazało wypracowany wraz z mieszkańcami projekt dokumentu planistycznego do komisji urbanistyczno-architektonicznej w celu jego zaopiniowania - są to gminy: Barciany, Biesiekierz, Bisztynek, Chełmża, Dobre Miasto, Grudziądz, Gryfino, Książki, Kurzętnik, Lisewo, Płużnica, Pyrzyce, Szubin i Tuchomie.

22. [Czerwiec 2018] Po raz trzeci spotkaliśmy się na warsztatach i spotkaniach sieciujących z reprezentantami 25 gmin realizujących konsultacje społeczne w oparciu o grant otrzymany od Federacji w ramach tzw. Forum Konsultacyjnego. Tym razem Forum zorganizowalismy w podtoruńskiej Wielkiej Nieszawce. Więcej o tym wydarzeniu >>.

21. [Marzec-kwiecień 2018] Od marca 2018 roku cztery gminy: Bisztynek, Dobre Miasto, Kurzętnik i Tuchomie rozpoczęły realizację II etapu konsultacji (na II etap konsultacji przyznajemy drugi grant), a kolejne gminy: Książki i Płużnica przygotowują swoje plany konsultacji, które chcą zrealizować w II etapie.

20. [Luty 2018] Coraz więcej gmin kończy realizację I etapu konsultacji w oparciu o grant przekazywany przez Federację, więc tym więcej doświadczeń i dobrych praktyk czeka na podsumowanie i podzielenie się z innymi - dlatego 23 lutego br. zorganizowaliśmy dla uczestników projektu II Forum Konsultacyjne. Tym razem Forum odbyło się w Gdańsku >>.

19. [Styczeń 2018] W większości gmin uczestniczących w projekcie trwa realizacja Indywidualnych Planów Konsultacji, ale część uczestników już kończy te działania. Od stycznia 2018 roku wspólnie z nimi przygotowujemy pomysły na tzw. II etap konsultacji. Podobnie, jak w pierwszym etapie, działania konsultacyjne będą finansowane z przekazywanego przez nas grantu, a plan na konsultacje powstaje przy naszym wsparciu w formie spotkań warsztatowych. Na czym polega II etap konsultacji można przeczytać w krótkim tekście "Drugi etap konsultacji czas zacząć", a harmonogram spotkań warsztatowych zamieściliśmy tutaj >>.

18. [Grudzień 2017] Zakończyliśmy serię 25 trzydniowych warsztatów prowadzonych indywidualnie dla każdej gminy-uczestnika projektu służących wypracowaniu Indywidualnego Planu Konsultacji. Również w grudniu podpisaliśmy kolejne umowy dot. przekazania grantu na realizację gotowego Planu Konsultacji - umowy zawarliśmy ze wszystkimi uczestnikami projektu (25 gmin). Zestawienie wszystkich przeprowadzonych warsztatów dostępne jest tutaj >>.

17. [Listopad 2017]
W Toruniu odbyło się dwudniowe spotkanie dla gmin-uczestników projektu pn. Forum Konsultacyjne. Czas ten poświęciliśmy na dyskusje i prelekcje o ważnych zagadnieniach dla planowania przestrzennego i konsultacji społecznych oraz na wymianie doświadczeń [szczegółowo o wydarzeniu piszemy tutaj >>].

16. [Wrzesień 2017] Na koniec miesiąca już 21 gmin podpisało z nami umowy grantowe, a my przekazaliśmy im pierwsze transze środków na realizację indywidualnych planów konsultacji. Jednocześnie liczba gmin-uczestników, którzy uczestniczą w projekcie wynosi 25 gmin, a z warsztatów służących wypracowaniu planów konsultacyjnych skorzystało ponad 220 osób.

15. [Lipiec-sierpień 2017] Mimo przerwy wakacyjnej w gminach uczestniczących w projekcie sporo się dzieje - w procesach konsultacyjnych prowadzone są spotkania, punkty informacyjne, a lokalne imprezy znakomicie pomagają w zbieraniu propozycji w konsultacjach. Równolegle trwają konsultacje on-line [piszemy o nich tutaj >>>].

14. [Czerwiec 2017]
Do końca czerwca zatwierdziliśmy do realizacji 19 Indywidualnych Planów Konsultacji, kolejne trzy gminy biorą udział w warsztatach służących wypracowaniu Planów (warsztaty zakończą się w lipcu br.).

13. [Maj 2017] W gminach, które podpisały z nami umowy grantowe na realizację konsultacji praca trwa (do końca maja br. jest to 11 gmin). Mamy już kilka przykładów działań konsultacyjnych, np. jak w konsultacje planów miejscowych włączana jest młodzież w Bisztynku, jak przy makiecie konsultują zagospodarowanie nabrzeża w Gryfinie oraz jak w Lisewie "konsultowano w polu".

12. [Kwiecień 2017] Lista gmin, które ukończyły warsztaty służące wypracowaniu planów konsultacji, na które Federacja przekaże granty jest coraz bardziej rozbudowana – na koniec kwietnia 2017 już 18 gmin ukończyło indywidualne, dedykowane im warsztatach.

11. [Marzec 2017] Do końca lutego 2017 trwał nabór gmin-uczestników (tzw. trzecia runda rekrutacji) - otrzymaliśmy 9 aplikacji z czterech województw i zamknęliśmy listę uczestników. W projekcie uczestniczy teraz 26 gmin [więcej >>>].

10. [Luty 2017] Na spotkaniu Zespołu Eksperckiego prowadzącego projekt oceniliśmy pierwsze wnioski o grant od uczestników naszego projektu. Przyznaliśmy granty pierwszej grupie gmin, które rozpoczynają realizację procesów konsultacyjnych w lutym i marcu 2017: Lisewo, Płużnica i Pyrzyce.

9. [Styczeń 2017] Rozpoczęliśmy III nabór do udziału w projekcie, których trwać będzie do końca lutego 2017. Planujemy wyłonić 7 uczestników projektu. Dla zainteresowanych udziałem przygotowaliśmy spotkania regionalne (w Olsztynie, w Gdańsku i w Toruniu) oraz spotykamy się z zainteresowanymi w ich siedzibach, aby omówić szczegóły uczestnictwa [więcej >>].

8.
[Grudzień 2016] Kolejni uczestnicy projektu biorą udział w warsztatach, w grudniu 2016 roku to m.in. gminy Braniewo, Biały Bór, Cedynia, Gryfino, Lisewo, Płużnica, Pyrzyce i Szubin. Część z warsztatów ma charakter wyjazdowy [więcej >>].

7. [Listopad 2016] Ogłosiliśmy wyniki II naboru do projektu - tym razem wyłoniliśmy 5 gmin. Tym samym liczba uczestników projektu to 18 gmin [więcej >>>]. Pierwsze trzydniowe warsztaty dla poszczególnych uczestników projektu rozpoczęliśmy 21 listopada br.

6.
[Październik 2016] Rozpoczęliśmy drugi nabór gmin zainteresowanych udziałem w projekcie [więcej >>>], a w gminach już zrekrutowanych przeprowadzamy spotkania organizacyjno-wprowadzające, które są pierwszym krokiem przygotowań do opracowania i realiacji Indywidualnego Planu Konsultacji [więcej >>>].

5. [Wrzesień 2016] W pierwszym naborze rekrutacyjnym wyłoniliśmy 14 gmin-uczestników projektu - po 5 gmin z województw kujawsko-pomorskiego i zachodniopomorskiego oraz po 2 gminy z województw pomorskiego i warmińsko-mazurskiego. Kolejny, drugi nabór rekrutacyjny zaplanowany został na październik i listopad br. Lista wyłonionych >>>.

4. [Lipiec 2016] Od 13 lipca do 19 sierpnia br. trwa rekrutacja gmin do projektu. Zasady ubiegania się o udział w projekcie opisuje regulamin rekrutacji, a podstawową formą zgłoszenia jest formularz aplikacyjny. Więcej o rekrutacji >>>.

3. [Czerwiec 2016] Po spotkaniach regionalnych na zaproszenie poszczególnych gmin spotykamy się w ich siedzibach, aby doprecyzować szczegóły i przedyskutować indywidualne zamierzenia gmin związane z konsultacjami dokumentów planistycznych. Na 13 lipca br. zaplanowaliśmy rozpoczęcie rekrutacji do projektu. Więcej na ten temat >>>.

2. [Maj 2016] Zasady udziału i przebieg projektu prezentowaliśmy na spotkaniach organizowanych w czterech województwach objętych projektem, tj. w województwie kujawsko-pomorskim, pomorskim, warmińsko-mazurskim i  zachodniopomorskim. Zaczęliśmy od spotkań na Warmii i Mazurach, potem na Pomorzu i na Pomorzu Zachodnim. Wszystkie zostały zorganizowane w maju 2016 roku, a ostatenie dwa, dla województwa kujawsko-pomorskiego w czerwcu 2016. O rekrutacji na spotkania można przeczytać tutaj >>>.

1. [Kwiecień 2016] Realizacja projektu "Dobre konsultacje, dobry plan" rozpoczęła się 01 kwietnia 2016 roku. O głównych założeniach projektu można przeczytać w tekście zamieszczonym tutaj >>>.

Photo by http://images.huffingtonpost.com/

Podstawowe dane o projekcie


Projekt "Dobre konsultacje, dobry plan" był współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego - wkład Europejskiego Funduszu Społecznego wyniósł 1.604.667,26 zł, co stanowiło 84,28% wydatków kwalifikowalnych projektu (cała wartość projektu to 1.903.971,60 zł).

Cel główny projektu to "zwiększenie potencjału administracji samorządowej oraz wzrost udziału społecznego w obszarze planowania i zagospodarowania przestrzennego poprzez [a.] wsparcie procesów pogłębionych konsultacji społecznych dokumentów dotyczących planowania przestrzennego oraz [b.] realizację i upowszechnienie zróżnicowanych tematycznie i innowacyjnych metod i narzędzi prowadzenia konsultacji w planowaniu przestrzennym w 25 gminach województw kujawsko-pomorskiego, pomorskiego, warmińsko-mazurskiego i zachodniopomorskiego w okresie od kwietnia 2016 do grudnia 2018 roku".

Dzięki realizacji projektu w 25 gminach zostały przeprowadzone złożone procesy konsultacyjne dot. planowania przestrzennego. Procesy te były realizowane w oparciu o granty przyznawane poszczególnym gminom. Konsultacje dokumentów planistycznych to realizacja I i/lub II etapu konsultacji dokumentu planistycznego. I etap konsultacji obejmował okres pomiędzy przyjęciem przez gminę uchwały o przystąpieniu do sporządzenia/zmiany planu miejscowego lub studium a przekazaniem sporządzonego projektu dokumentu planistycznego do opinii komisji urbanistyczno-architektonicznej. II etap konsultacji obejmował okres pomiędzy wyłożeniem planu lub studium do publicznego wglądu a przekazaniem uzgodnionego planu lub studium radzie gminy do uchwalenia. Przed przystąpieniem do realizacji konsultacji pracownicy gminy zostały przygotowane do ich prowadzenia, a w trakcie realizacji otrzymywały wsparcie doradcze.

Nad realizację projektu czuwał Zespół Ekspercki złożony z przedstawicieli Federacji i Fundacji Stabilo oraz ekspertów planowania przestrzennego, który nie tylko monitorował działania, ale przede wszystkim je planował i określał ich standard.