Zgłaszamy uwagi i propozycje do kolejnego dokumentu związanego z wykorzystaniem w Polsce Funduszy Europejskich w latach 2021-2027. Tym razem jest to projekt wytycznych o wyborze projektów, a więc opisujących sposób prowadzenia konkursów, ustalania kryteriów w konkursach, dokonywania oceny itp. Poniżej prezentujemy podsumowanie naszych uwag (przygotowaliśmy ich łącznie dwadzieścia), a dokument poddany konsultacjom zamieściliśmy w naszym serwisie stacja-konsultacja.pl >>.
Jak już informowaliśmy, w ostatnim tygodniu czerwca Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej ogłosiło konsultacje (opiniowanie) kilkunastu dokumentów, które będą regulować zasady wykorzystania Funduszy Europejskich w Polsce w najbliższych kilku latach. O naszych uwagach do pierwszego z konsultowanych dokumentów - wytycznych dotyczących komitetów monitorujących - napisaliśmy w tej informacji >>. Teraz czas na uwagi i propozycje, które przygotowliśmy do kolejnych wytycznych - tym razem dotyczących zasad wyboru projektów.
1. usunięcie rozwiązań, które pozwalają przeprowadzać nabór wniosków bez jego zaplanowania w harmonogramie konkursów wymaganym przez Komisję Europejską. Przepisy zobowiązują instytucje organizujące konkursy do publikowania harmonogramu tych konkursów. Harmonogram "ma zapewnić potencjalnym wnioskodawcom informacje na temat planowanych naborów wniosków o dofinansowanie [oraz pozwolić] zorientować się jakie są możliwości uzyskania dofinansowania określonych projektów oraz zaplanować działania związane z ubieganiem się o dofinansowanie". Mimo to, wytyczne dopuszczają możliwość przeprowadzenia naboru bez jego wcześniejszego ujęcia w harmonogramie.
2. wprowadzenie zobowiązania instytucji prowadzących konkursy do konsultowania regulaminów konkursów z potencjalnymi wnioskodawcami. Projekt wytycznych daje możliwość konsultowania regulaminów, my chcemy aby wytyczne zobowiązywały organizatorów konkursów do takich konsultacji. Doświadczenia ostatnich lat pokazują, ze regulaminy pełne są sprzeczności, braków lub zbędnych wymagań, a przede wszystkim są mało czytelne - konsultacje pozwolą na podniesienie ich jakości.
3. wprowadzenie obowiązku doprecyzowywania na czym ma polegać „zgodność projektu z konkretnymi dokumentami”, tzn. gdy w kryteriach wyboru projektów pojawia się obowiązek zgodności składanego projektu/wniosku z danym dokumentem (strategią, programem, uszczegółowieniem) kryterium powinno wskazywać w jakich aspektach projekt powinien być zgodny z tym dokumentem, a nie tyllko ogólnie wymagać pokazania zgodności.
4. wprowadzenie zakazu zmiany terminu zakończenia naboru wniosków na mniej niż 7 dni przed zakończeniem konkursu. Jak pokazuje praktyka lat 2014-2020 instytucje ogłaszające konkurs potrafią wprowadzić przedłużenie terminu naboru w konkursie w przedostatnim, a nawet w ostatnim dniu konkursu. Takie podejście jest nietransparentne, a dla beneficjentów jest wyraźnym sygnałem, że zasady konkursu są dostosowywane do indywidualnych potrzeb.
5. wprowadzenie zakazu zmieniania regulaminu konkursu na mniej niż 7 dni przed zakończeniem konkursu. Regulaminy konkursów nie powinny być w ogóle zmieniane, a jeśli jest taka poważna potrzeba (np. zmiana terminu naboru wniosków) to do zmian nie powinno dochodzić „na ostatnią chwilę”.
6. wprowadzenie obowiązku uzasadniania również pozytywnych ocen wniosków. Projekt wytycznych zakłada, że dla zachowania zasady rzetelności uzasadnienia wyniku oceny winny wskazywać dlaczego ocena jest negatywna oraz/lub dlaczego odjęto punkty w ocenie. Twierdzimy, że również przy pozytywnej ocenie wniosku lub przy uzyskaniu kompletu punktów, ocena powinna być uzasadniona.
7. dodanie do wytycznych zasad odwoływania się wnioskodawców od wyników konkursów. Przepisy ogólne przewidują środki odwoławcze od wyników konkursów, ale wytyczne o nich nie wspominają.
8. wprowadzenie obowiązku konsultowania wzoru umowy o dofinansowanie stosowanej w konkursie (konkursach). Praktyka lat 2014-2020 pokazuje, że takich konsultacji nikt nie chce prowadzić, a obowiązujące w konkursach wzory umów są pełne błędów, podlegają częstym zmianom, a przede wszystkim nie uwzględniają równości stron umowy.
9. wykluczenie z możliwości udziału w konkursach "podmiotów pełniących funkcję właściwej instytucji" lub "podmiotów z nimi powiązanych". Nigdy nie będzie transparentną sytuacja, gdy podmiot, który odpowiada za przyznawania środków będzie aplikował, czyli konkurował z innymi beneficjentami w konkursach, które sam organizuje.
Zachęcamy do udziału w konsultacjach i składania propozycji. Mimo, że czas i termin konsultacji nie jest sprzyjający. W „konsultacyjnej kolejce” czekają jeszcze:
Projekt Wytycznych dotyczących ewaluacji polityki spójności na lata 2021-2027 >>
Projekt Wytycznych dotyczących kontroli realizacji programów polityki spójności na lata 2021-2027 >>
Projekt Wytycznych dotyczących kwalifikowalności wydatków na lata 2021-2027 >>
