Reprezentacja organizacji w monitorowaniu funduszy UE (po konsultacjach)

W czerwcu br. konsultowaliśmy projekt wytycznych o komitetach monitorujących, które mają obowiązywać do 2027 roku. Teraz sprawdzamy wyniki konsultacji i podsumowujemy co z nowych wytycznych wynika dla udziału organizacji pozarządowych w monitorowaniu funduszy unijnych w najbliższych latach.

Projekt „Wytycznych dotyczących komitetów monitorujących na lata 2021-2027” został skierowany do konsultacji krótko przed wakacjami. Co wynika z wytycznych?

Dla wszystkich programów finansowanych z funduszy strukturalnych UE powstaną komitety monitorujące, w których będzie miejsce także dla organizacji pozarządowych, podobnie jak to było w latach poprzednich. Zadania komitetów nie zmieniają się wobec praktyki znanej z okresu 2014-2020 i należeć będą do nich m.in. badanie postępów programu operacyjnego, zatwierdzanie kryteriów konkursowych oraz wydawanie zaleceń w zakresie zmniejszenia obciążeń administracyjnych dla projektodawców.

Reprezentację organizacji pozarządowych do komitetów monitorujących regionalne programy operacyjne wyłaniać będą wojewódzkie rady działalności pożytku publicznego. Co ważne, a jest to największa zmiana wobec praktyki okresu 2014-2020, do komitetu wybrane zostaną konkretne organizacje pozarządowe, a nie konkretne osoby z organizacji pozarządowych. Procedura wyborcza obecnie powstaje – przygotowuje ją zespół ds. funduszy i realizacji zasady partnerstwa Rady Działalności Pożytku Publicznego.

Liczbę i rodzaje organizacji pozarządowych, które zostaną wyłonione w postępowaniu, określa instytucja zarządzająca danym programem operacyjnym. Wśród rodzajów organizacji, które mają być wyłonione, instytucja zarządzająca wskazuje co najmniej (1) dwie organizacje pozarządowe właściwe ze względu na różne rodzaje działalności objęte programem, (2) jedną organizację pozarządową działającą na rzecz ochrony środowiska, (3) jedną organizację pozarządową działającą na rzecz osób z niepełnosprawnościami, (4) jedną organizację pozarządową działającą na rzecz promowania włączenia społecznego, (5) jedną organizację pozarządową działającą na rzecz promowania równości kobiet i mężczyzn, (6) jedną organizację pozarządową działającą na rzecz niedyskryminacji (zajmującą się obszarami dyskryminacji, takimi jak płeć, rasa, pochodzenie etniczne, niepełnosprawność, religia, światopogląd, orientacja seksualna, tożsamość płciowa i wiek), (7) jedną organizację pozarządową działającą na rzecz praw podstawowych, (8) jedną federację organizacji pozarządowych. Dodatkowo instytucja zarządzająca może wskazać odrębną organizację pozarządową promującą integrację społeczno-gospodarczą obywateli państw trzecich lub społeczności zmarginalizowanych. Oznacza to, że w skład komitetu będzie mogło wejść co najmniej dziewięć organizacji pozarządowych. 

Wyniki konsultacji projektu wytycznych
W konsultacjach społecznych wytycznych o komitetach byliśmy jedną z dwóch organizacji pozarządowych z kraju, które wniosły uwagi do projektu tego dokumentu. Dzięki uwagom i propozycjom zgłoszonym do konsultowanego dokumentu doszło m.in. do zmiany (ograniczenia) kryteriów dla osób/podmiotów wybieranych do komitetu monitorującego, do usunięcia niejasnych postanowień ws. wynagrodzeń dla osób aktywnych w komitetach oraz do zmniejszenie liczby członków komitetu dla skuteczności sprzeciwu wobec stosowania głosowań obiegowych (liczba ta została zmniejszona z 1/3 do 1/4 członków KM). Nie udało się uzyskać poparcia dla zapewnienia wsparcia finansowego dla aktywności w komitetach partnerów spoza administracji publicznej – w odpowiedzi na ten postulat wskazano, że „środki na rozwój potencjału partnerów będą dostępne w ramach pomocy technicznej poszczególnych programów.” Odrzucone zostały również propozycje stworzenia prezydiów komitetów, w których skład mieli wejść reprezentanci środowisk samorządowego, partnerów społeczno-gospodarczych, uczelni wyższych i organizacji społeczeństwa obywatelskiego. Odrzucono także postulat, by informacja o działaniach komitetu nie polegała tylko na upowszechnianiu protokołów i uchwał, ale pozwalała na śledzenie prac osobom postronnym, mieszkankom i mieszkańcom niezaangażowanym bezpośrednio w prace komitetu.

Zestawienie wszystkich zgłoszonych przez nas uwag wraz z decyzją organizatora konsultacji o ich przyjęciu/odrzuceniu zamieściliśmy tutaj >>.