Szukanie innowacyjnych rozwiązań wspólnie z III sektorem, partycypacja w politykach publicznych, przekazywanie zadań publicznych organizacjom oraz wspieranie aktywności lokalnej to kilka z postulatów Federacji do aktualizowanej Strategii Rozwoju Województwa Kujawsko-Pomorskiego. Prezentacja tych postulatów odbyła się podczas wojewódzkiego spotkania dla organizacji pozarządowych, zorganizowanego przez Departament Planowania Regionalnego Urzędu Marszałkowskiego we współpracy z Federacją.
Spotkanie zostało zorganizowane po apelu Federacji do Marszałka Województwa, w którym wskazano, że organizacje są zdecydowanie zbyt słabo uwzględnione w zespołach przygotowujących Strategię i konieczne jest wspólne poprowadzenie spotkania dedykowanego środowisku pozarządowemu. W ostatnim dniu konsultacji Strategii, 15 stycznia br. na spotkanie stawiło się ponad 60 osób. Jakie postulaty zgłosiła Federacja?
1. Zwiększenie roli organizacji pozarządowych jako partnerów w realizacji polityk publicznych
Organizacje muszą stać się faktycznym partnerem dla samorządu regionu, tzn. powinny nie tylko uczestniczyć w realizacji zadań przy wsparciu dotacji samorządowych, ale także być aktywnie włączane w planowanie działań w regionie oraz w ich ocenę i ewaluację. Nie dotyczy to tylko Strategii, ale także różnych polityk publicznych – edukacji, pomocy społecznej i innych. Co więcej, warto, aby w ewaluacji działań samorządu, w tym w badaniu stopnia osiągnięcia celów Strategii Województwa wykorzystać doświadczenia organizacji strażniczych.
2. Zastosowanie partycypacyjnych modeli tworzenia i realizacji polityk publicznych
Warto, aby organizacje partycypowały w politykach publicznych, tzn. aby uczestniczyły również w podejmowaniu decyzji w obrębie polityk publicznych. Takie podejście (wzajemne wspieranie się władzy publicznej oraz organizacji i obywateli) jest z powodzeniem coraz szerzej stosowane w krajach Europy Zachodniej. Teraz jest więc najlepsza okazja, aby zacząć wypracowywać modele partycypacji obywatelskiej.
3. Budowanie społeczeństwa obywatelskiego przygotowanego do uczestnictwa w rozwoju społeczno-gospodarczym
Aby organizacje i obywatele mogli włączać się jako partnerzy w tworzenie, realizację i ocenę polityk publicznych, a tym bardziej aby mogli partycypować w podejmowaniu decyzji publicznych potrzebne jest m.in. zachęcanie do działania, kształtowanie postaw obywatelskich oraz rozwijanie poradnictwa obywatelskiego.
4. Poprawa jakości polityk publicznych poprzez szerokie angażowanie organizacji pozarządowych w ich realizację
Polityki publiczne będą lepiej (bardziej racjonalnie i efektywniej) realizowane, gdy organizacje pozarządowe będą stopniowo otrzymywały coraz więcej z zadań publicznych do wykonania. Potrzebna jest tu konsekwencja w „oddaniu” obywatelom wielu zadań, które obecnie wykonuje administracja publiczna. Jednocześnie trzeba wspierać rozwój instytucjonalny samych organizacji, aby nie tylko potrafiły zrealizować małe zadania, ale mogły stopniowo rozwijać swój potencjał i dzięki temu coraz lepiej służyć społeczeństwu i rozwiązywać jego problemy.
5. Tworzenie przestrzeni i możliwości testowania, wdrażania i upowszechniania innowacji społecznych
Ważne jest, aby szukać nowych pomysłów dla rozwiązywania problemów społeczno-gospodarczych, z którymi się borykamy. Przy czym należy odejść od modelu, w którym rozwiązań szukają tylko eksperci i środowiska akademickie, ale włączyć w ich przygotowywanie i realizację środowiska „nieeksperckie”, ale zainteresowane rozwiązaniem konkretnych trudności.
Potrzebne jest do tego podejmowanie ryzyka, które m.in. polega na tym, że środki publiczne kieruje się na realizację przedsięwzięć, których wynik nie jest przewidywalny.
6. Wspieranie inicjatyw lokalnych (oddolnych)
Należy przeznaczać pieniądze na realizację oddolnych inicjatyw, które m.in. pozwolą na wykreowanie lokalnych liderów, czyli osób i organizacji, które w lokalnych społecznościach będą potrafiły zachęcić i prowadzić do zmiany. Mimo, że działania takie są długotrwałe a ich efekty nie są szybko zauważalne, nie może dojść ponownie do sytuacji, w której zrezygnujemy w regionie z pieniędzy (środków unijnych) na realizację tych inicjatyw, tak jak stało się to w latach 2007-2012. Inaczej trudno będzie o faktyczne zainteresowanie obywateli sprawami ich społeczności, a tym samym o przejmowanie przez nich odpowiedzialności za swoją wspólnotę.
Strategia – po wprowadzeniu postulatów, ustaleń i propozycji różnych środowisk i grup roboczych – zostanie poddana kolejnym etapom konsultacji społecznych, do których zaproszone będą również organizacje pozarządowe.
